หน้าหนังสือทั้งหมด

ปัญญาและบารมีในพระพุทธศาสนา
125
ปัญญาและบารมีในพระพุทธศาสนา
มีปัญญาก่อน แล้วนำปัญญาคือความรู้ที่ได้ไปสอนคนอื่นต่อไป สำหรับอภัยทานจัดเข้าในเมตตาบารมีได้ เพราะ หากปราศจากความเมตตาแล้ว ก็ไม่อาจจะให้อภัยแก่ผู้ที่ทำความผิดต่อเราได้ ศีลบารมี คำว่า “ศีล” มาจากบทว่า “
บทความนี้กล่าวถึงปัญญาและบารมีในพระพุทธศาสนา โดยเน้นที่การอภัยทานซึ่งจัดเป็นเมตตาบารมี และอธิบายความสำคัญของศีล 5, 8, 10 และปาฏิโมกขสังวรศีล รวมถึงเนกขัมมบารมีที่เกี่ยวข้องกับการบวชให้เป็นไปตามระบบศาส
การอบรมและวิริยบารมีในพระพุทธศาสนา
126
การอบรมและวิริยบารมีในพระพุทธศาสนา
การอบรมในที่นี้คือ การทำสมาธินั่นเองดังในอรรถกถาที่ว่า “ธรรมชาติใด อันพระโยคีบุคคล อบรมอยู่ เจริญอยู่ ธรรมชาตินั้นชื่อว่า ภาวนา, ภาวนาคือสมาธิ ชื่อว่า สมาธิภาวนา” วิริยบารมี คำว่า “วิริยะ” มาจาก บทว่า
การอบรมในที่นี้คือการทำสมาธิ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการเจริญภาวนา วิริยบารมีคือความเพียรในการสร้างบารมีต่าง ๆ โดยเมื่อมีความเพียรจะส่งผลให้บารมีเพิ่มพูน ขันติบารมีหมายถึงความอดทนที่มีใจแช่มชื่น ไม่หวั่นไ
บารมีและความหมายของสัจจะในพระพุทธศาสนา
127
บารมีและความหมายของสัจจะในพระพุทธศาสนา
ไม่แช่มชื่นอันเป็นลักษณะของบาปอกุศลที่เกิดขึ้นในใจ ความอดทนชนิดนี้จึงไม่จัดเป็นขันติบารมี สัจจบารมี คำว่า “สัจจะ” มาจาก บทว่า “สัจจ์” คือ “จริง, เป็นเนื้อความอันจริง, แท้, ไม่ผิด ไม่คลาดเคลื่อน” สัจจะ
บทความนี้สำรวจความหมายของบารมีในพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะสัจจะซึ่งหมายถึงความมีจริงในการพูดและการกระทำ รวมไปถึงอธิษฐานที่คือความตั้งมั่นในความดี และเมตตาที่เป็นความรักที่มีต่อผู้อื่น โดยการปฏิบัติตามหลักพ
การแผ่เมตตาและอุเบกขาบารมี
128
การแผ่เมตตาและอุเบกขาบารมี
การนึกถึงบุญที่ได้นั่งสมาธิในครั้งนั้น แล้วตั้งจิตแผ่บุญกุศลพร้อมทั้งความรักความปรารถนาดีไปยัง สรรพสัตว์ทั้งหลายไม่มีประมาณ หรืออาจจะเจริญเมตตาในอิริยาบถอื่น ๆ ตลอดเวลาระหว่างการดำเนิน ชีวิตประจำวัน ด
การแผ่บุญและความรักความปรารถนาดีให้กับสรรพสัตว์เป็นการสร้างพลังเมตตาที่สำคัญในชีวิตประจำวัน การทำจิตใจให้เป็นกลางหรืออุเบกขาเป็นสิ่งที่ช่วยให้เรามีจิตใจที่หนักแน่น และไม่ตกอยู่ภายใต้อิทธิพลของอารมณ์ต่
เส้นทางการสร้างบารมีของพระโพธิสัตว์
133
เส้นทางการสร้างบารมีของพระโพธิสัตว์
สุเมธดาบสนั่งสมาธิค้นหาพุทธการกธรรมอย่างนี้เรื่อยไปจนครบทั้ง 10 ประการ แล้วตั้งใจมั่น สร้างบารมีเรื่อยมาอีก 4 อสงไขยแสนกัป จึงได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในที่สุด จริง ๆ แล้วชาตินี้ ไม่ได้เป็นชาต
บทความนี้กล่าวถึงเส้นทางการสร้างบารมีของพระโพธิสัตว์ โดยมีการนั่งสมาธิค้นหาพุทธการกธรรมและใช้เวลานานถึง 16 อสงไขยกัปในการสร้างบารมี ทั้งนี้แต่ละประเภทของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจะใช้เวลาในการสร้างบารมีแตกต
ความสำคัญของการกลับตัวและสร้างบารมีในศาสนาพุทธ
145
ความสำคัญของการกลับตัวและสร้างบารมีในศาสนาพุทธ
จากนั้นให้หันกลับไปดูว่าทำไมเราจึงล้ม เมื่อพบสาเหตุแล้วก็ให้ระมัดระวังตัวและก้าวเดินต่อไปอย่าง องอาจจนกว่าจะถึงจุดหมายปลายทาง ใครที่มักนำชีวิตและความคิดคำนึงไปจมอยู่กับความผิดในอดีต ไม่มีทางที่จะก้าวห
บทความกล่าวถึงการเรียนรู้จากความผิดพลาดในอดีต และการกลับตัวเพื่อก้าวเดินไปข้างหน้าอย่างมั่นคงในเส้นทางพุทธศาสนา แม้ทุกคนที่ทำผิดร้ายแรง เช่น พระเทวทัตและพระเจ้าอชาตศัตรูก็ยังมีโอกาสในการกลับตัวและสร้า
ความเป็นมาของพระไตรปิฎกในพระพุทธศาสนา
151
ความเป็นมาของพระไตรปิฎกในพระพุทธศาสนา
ในเมื่อพุทธวจนะมีเพียง 2 ส่วนหรือ 2 ปิฎกดังกล่าว แล้วคำว่าพระไตรปิฎกที่ชาวพุทธรู้จักกันใน ปัจจุบันมาจากไหน หลังพุทธปรินิพพานชาวพุทธได้ถือเอาพระธรรมวินัยเป็นหลักในการดำเนินชีวิตสืบต่อกันเรื่อยมา แต่เนื
พระไตรปิฎกเกิดจากการสืบทอดพระธรรมวินัยหลังพุทธปรินิพพาน โดยการสังคายนาเป็นขั้นตอนสำคัญที่ช่วยรักษาความถูกต้องของคำสอน ซึ่งได้มีการจัดทำขึ้นหลายครั้ง โดยเฉพาะครั้งที่ 1 ใกล้กรุงราชคฤห์ และครั้งที่ 3 ใน
การถ่ายทอดพระไตรปิฎกและมุขปาฐะ
152
การถ่ายทอดพระไตรปิฎกและมุขปาฐะ
ในสมัยนั้นยังไม่มีการจารึกพระไตรปิฎกเป็นลายลักษณ์อักษร อาศัยความจำเป็นหลัก โดย อาจารย์จะท่องจำแล้วบอกปากเปล่าแก่ศิษย์ผู้จะต้องรับภาระท่องจำกันต่อ ๆ ไป และเมื่อท่องจำได้ก็มา สวดซักซ้อมพร้อมกัน เพื่อตรว
ในสมัยโบราณ พระไตรปิฎกยังไม่มีการจารึกเป็นลายลักษณ์อักษร อาศัยการจดจำและการบอกกล่าว อาจารย์จะท่องจำแล้วเล่าต่อให้ศิษย์ฟัง การศึกษาระบบนี้เรียกว่า มุขปาฐะ การจารึกเริ่มมีขึ้นในสังคายนาครั้งที่ 5 ที่ศรี
พระไตรปิฎกและพระธรรมคุณ
153
พระไตรปิฎกและพระธรรมคุณ
พระไตรปิฎกฉบับอักษรไทยมีขึ้นครั้งแรกในรัชกาลที่ 5 คือในระหว่าง พ.ศ. 2431 – 2436 พระบาท สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงให้คัดลอกพระไตรปิฎกอักษรขอมในใบลานออกมาเป็นอักษรไทย แล้วชำระแก้ไขและจัดพิมพ์ขึ
พระไตรปิฎกฉบับอักษรไทยถูกจัดพิมพ์ขึ้นเป็นครั้งแรกในรัชกาลที่ 5 ระหว่าง พ.ศ. 2431 – 2436 โดยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งจัดพิมพ์พระไตรปิฎกเป็นรูปเล่มหนังสือ ต่อมาในรัชกาลที่ 7 ได้มีการพัฒ
การรู้แจ้งในธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
155
การรู้แจ้งในธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
คือยิ่งถือปฏิบัติเรื่อยไปไม่ละวางเสีย 6) อธิบายธรรมคุณบทว่า ปจฺจตฺต์ เวทิตพฺโพ วิญญูหิ ปญฺจตฺต์ เวทิตพฺโพ วิญญูหิ แปลว่า อันวิญญูพึงรู้เฉพาะตน คำว่า วิญญูชน คือ ผู้รู้แจ้ง หมายถึง ธรรมของพระองค์นั้นวิ
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้อธิบายว่า วิญญูชนจะรู้แจ้งในธรรมได้เฉพาะตนเท่านั้น โดยไม่สามารถให้ผู้อื่นเข้าใจในสิ่งที่ตนไม่เคยสัมผัสได้ เช่น การเปรียบเทียบการรับประทานอาหารหรือผลไม้ จากนั้นได้ตรัสว่า ธรรมที่พ
การดับตัณหาและนิพพานในพระพุทธศาสนา
159
การดับตัณหาและนิพพานในพระพุทธศาสนา
เรื่อยไป พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า “ภูเขาทองคำล้วน มีสีสุกปลั่ง ถึงสองเท่า ก็ยังไม่พอแก่บุคคล คนหนึ่ง” 1 ตัณหาจึงเปรียบเสมือนทะเลเพราะให้เต็มได้ยาก เรามักถูกสอนให้มองด้านดีว่า แก้วน้ำที่มีน้ำอยู่ค
บทความนี้นำเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการดับตัณหาผ่านคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยยกตัวอย่างการเปรียบเทียบตัณหากับทะเลที่ไม่มีวันเต็ม การเข้าถึงพระนิพพานนั้นถูกแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ สอุปาทิเสสนิพพาน และ
สัมมาทิฏฐิและบุญจากการให้ในพระพุทธศาสนา
161
สัมมาทิฏฐิและบุญจากการให้ในพระพุทธศาสนา
ยังเป็นสาสวะ เป็นส่วนแห่งบุญให้ผลแก่ขันธ์อย่างหนึ่ง สัมมาทิฏฐิที่เป็นอริยะ ที่เป็นอนาสวะเป็นโลกุตระ เป็นองค์มรรคอย่างหนึ่ง” คำว่า “สาสวะ” เป็นชื่อของกิเลส (1) โลกิยมรรคคือมรรคฝ่ายโลกิยะ สัมมาทิฏฐิ แปล
เนื้อหาพูดถึงความสำคัญของสัมมาทิฏฐิในพระพุทธศาสนาเป็นองค์มรรคหนึ่ง ซึ่งเกี่ยวข้องกับบุญและขันธ์ การให้ทานที่มีผลในเชิงบวก โดยอธิบายถึง 10 ประการของสัมมาทิฏฐิ เช่น อานิสงส์จากการให้ทาน ได้บุญจากการสงเค
การเข้าถึงพระรัตนตรัยและอริยสัจ 4
164
การเข้าถึงพระรัตนตรัยและอริยสัจ 4
กล่าวคือ การได้ปฏิบัติมรรคมีองค์แปดด้วยการเจริญสมาธิภาวนาจนเข้าถึงพระรัตนตรัยในตัว เมื่อเข้าถึง พระรัตนตรัยแล้วจึงเห็นอริยสัจภายในได้ ดังพุทธดำรัสว่า “บุคคลใดถึงพระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ ว่าเป็นที่พึ
เนื้อหาพูดถึงการปฏิบัติตามมรรคมีองค์แปดที่ช่วยให้เข้าถึงพระรัตนตรัยภายใน เมื่อเข้าถึงแล้วจะเห็นแจ้งอริยสัจ 4 ซึ่งประกอบด้วย ทุกข์ เหตุให้เกิดทุกข์ ความดับทุกข์ และมรรคที่นำไปสู่การสิ้นทุกข์ นอกจากนี้ย
การปฏิบัติบุญกิริยาวัตถุและบารมี 10
171
การปฏิบัติบุญกิริยาวัตถุและบารมี 10
เหมือนกับการปฏิบัติบุญกิริยาวัตถุ ได้แก่ ทาน ศีล ภาวนา และบุญที่ได้จากการปฏิบัติโลกิยมรรคนี้เมื่อ รวมตัวมากเข้าก็จะกลั่นเป็นบารมี หรือเมื่อปฏิบัติโลกิยมรรคโดยเอาชีวิตเป็นเดิมพัน ก็จะได้บุญที่เข้มข้นมา
การปฏิบัติบุญกิริยาวัตถุ เช่น ทาน ศีล ภาวนา ช่วยสร้างบารมี 10 เพื่อเข้าสู่โลกุตรมรรคและบรรลุเป็นพระอรหันต์ การดำเนินชีวิตในการสร้างบารมีต้องใช้เวลานาน โดยเฉพาะพระโพธิสัตว์ต้องสร้างบารมีมากว่า 20 อสงไข
กฎแห่งกรรมและวิทยาศาสตร์
183
กฎแห่งกรรมและวิทยาศาสตร์
สาเหตุการให้ทานที่กล่าวมานี้เป็นเพียงสาเหตุที่พบและวิเคราะห์ได้ในปัจจุบันชาติเท่านั้น ส่วน สาเหตุสำคัญที่กล่าวมาตั้งแต่ต้นคือ อุปนิสัยรักการให้ทานที่ติดตัวมาข้ามชาติ ส่งผลให้มหาเศรษฐีเหล่านี้ ดำเนินชี
บทความนี้เสนอการวิเคราะห์ความสอดคล้องระหว่างกฎแห่งกรรมกับวิทยาศาสตร์ โดยอธิบายว่าเหตุและผลในกฎแห่งกรรมสามารถเชื่อมโยงกับหลักวิทยาศาสตร์ได้ โดยระบุถึงกรรมในปัจจุบันชาติที่เห็นได้ชัดในชีวิตประจำวันและกร
พระสงฆ์และบรรลุธรรมในพุทธศาสนา
194
พระสงฆ์และบรรลุธรรมในพุทธศาสนา
ถึงระดับไหน และตามปกติพระที่ได้บรรลุธรรมขั้นสูงท่านจะไม่เปิดเผยให้คนอื่นรู้ ถ้าเป็นในสมัยพุทธกาลก็ จะมีพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นผู้ตรัสบอกและยืนยันว่า ภิกษุชื่อนั้น ชื่อนี้ บรรลุธรรมขั้นไหนแล้ว อย่างไร
เนื้อหาเกี่ยวกับการบรรลุธรรมของพระสงฆ์ในช่วงพุทธกาล โดยเฉพาะในสมัยของพระกัสสปพุทธเจ้า ซึ่งแม้ศาสนากำลังจะเสื่อม มีพระอริยสงฆ์ที่ปฏิบัติและบรรลุธรรม เสนอเรื่องการดำรงอยู่ของศาสนาในอนาคตและการปฏิบัติในป
การสร้างบารมีตามภูมิที่ปรารถนา
215
การสร้างบารมีตามภูมิที่ปรารถนา
จากตารางดังกล่าวจะเห็นความแตกต่างของเวลาในการสร้างบารมีลดหลั่นลงมาตามภูมิที่ปรารถนา หากปรารถนาภูมิใหญ่คือเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ต้องใช้เวลาสร้างบารมีนานมาก ส่วนภูมิที่ต่ำลงมา เวลาที่ต้องสร้างบารมีก็
บทความนี้สำรวจการสร้างบารมีที่แตกต่างกันตามภูมิที่ปรารถนา ตั้งแต่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจนถึงพระสาวก โดยเน้นความสำคัญของการสร้างบารมีและพุทธพยากรณ์ที่ได้รับจากพระพุทธเจ้า นอกจากนี้ยังมีการกล่าวถึงการบูชาพ
ความสำคัญของความพร้อมเพรียงในคณะสงฆ์
219
ความสำคัญของความพร้อมเพรียงในคณะสงฆ์
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงให้ความสำคัญกับความพร้อมเพรียงของคณะสงฆ์อย่างมาก โดยสังเกต ได้ว่า ทุกครั้งที่พระองค์ตรัสปฏิสันถารภิกษุที่มากราบช่วงหลังออกพรรษา พระองค์จะตรัสว่า “พวกเธอ เป็นผู้พร้อมเพรียงกัน ร่ว
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าให้ความสำคัญกับความพร้อมเพรียงของคณะสงฆ์ โดยมีข้อบังคับให้ภิกษุร่วมประชุมทำสังฆกรรมพร้อมกัน และต้องรักษาศีลและวินัยตามที่กำหนดไว้ โดยห้ามถอนหรือบัญญัติสิ่งที่ไม่ถูกต้องตาม teachings
อุบาสก อุบาสิกา : ผู้นั่งใกล้พระรัตนตรัย
230
อุบาสก อุบาสิกา : ผู้นั่งใกล้พระรัตนตรัย
บทที่ 8 อุบาสก อุบาสิกา : ผู้นั่งใกล้พระรัตนตรัย 8.1 อุบาสก อุบาสิกาคือใคร สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ ณ นิโครธารามใกล้พระนครกบิลพัสดุ์ ในแคว้นสักกะ ครั้งนั้นเจ้าศากยะพระนามว่ามหานาม เสด็จเ
บทนี้อธิบายความหมายของอุบาสกและอุบาสิกา ซึ่งเป็นคฤหัสถ์ผู้ชายและผู้หญิงที่นับถือพระพุทธศาสนาอย่างมั่นคง โดยมีความหมายว่าเป็นผู้ที่ถึงพระรัตนตรัยเป็นที่พึ่ง คนที่มักนั่งใกล้พระรัตนตรัยนั้นเป็นพุทธศาสนิ
การสร้างความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันและศูนย์กลางพระพุทธศาสนา
259
การสร้างความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันและศูนย์กลางพระพุทธศาสนา
1) เสริมสร้างความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันระหว่างรัฐสมาชิกอิสลามในด้านการเมือง เศรษฐกิจ วัฒนธรรม วิทยาศาสตร์ สังคมและการต่อสู้ของประชาชนมุสลิมเพื่อปกป้องเกียรติภูมิ เอกราชและสิทธิ แห่งความเป็นชาติ 2) ปร
เนื้อหาพูดถึงการสร้างความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันระหว่างรัฐสมาชิกอิสลามในด้านต่าง ๆ เพื่อปกป้องเกียรติภูมิและสิทธิ โดยมีการประชุมรัฐมนตรีต่างประเทศทุกปี และการประชุมระดับผู้นำทุก 3 ปี นอกจากนี้ยังพูดถึ